لجام‌گسیختگی مطبوعات در ایران از مشروطه آغاز شد

بررسی واقع‌بینانه‌ نقش عوامل مختلف دخیل در پدیده‌های اجتماعی و سیاسی در تاریخ كشورمان گاهی اوقات به رؤیایی دست‌نیافتنی می‌ماند، چرا كه معمولاً در واكاوی نقش یك پدیده در وقوع یك رخداد خاص یا سخن به اغراق می‌رود یا به كل تأثیر عامل مورد ذكر نادیده انگاشته می‌شود كه اینجا برخورد كاریكاتوری با مسائل تاریخی فصل مشترك اكثر قضاوت‌ها، حتی قضاوت‌های آكادمیك و نخبه‌گراست.